In ‘Verslaafd aan liefde’ toont Jan Geurtz dat onze zoektocht naar liefde en erkenning voortkomt uit een fundamentele zelfafwijzing. Die proberen we te compenseren door waardering van anderen, en vooral door een succesvolle liefdesrelatie. Maar dat werkt averechts: het versterkt juist die fundamentele onzekerheid en afhankelijkheid. Zo ontstaat er een verslaving aan liefde en erkenning, en aan de veiligheid van een relatie. De meeste liefdesrelaties lopen daardoor na een tijdje op de klippen, of –misschien nog erger – verzanden in een gezapig samenzijn zonder veel ruimte voor groei en geluk.
De belangrijkste boodschap
Met humor en praktische voorbeelden wordt een uitweg getoond uit deze vicieuze cirkel. Eenmaal ontdaan van zelfafwijzing blijken al onze pijnlijke emoties en diepe verlangens naar liefde en seks niet langer een obstakel, maar juist een toegangspoort naar een staat van zijn die volledig vrij is van beknelling en afhankelijkheid, en die – of je nu wel of niet een relatie hebt – vervuld is van liefde en helderheid.
De belangrijkste boodschap in dit boek is dat ons geluk niet van anderen moet afhangen. Zodra we de ander nodig hebben voor erkenning en waardering van onszelf, voor veiligheid, dan is de basis van een relatie niet juist. Hierdoor proberen we uit alle macht de ander bij ons te houden omdat we bang zijn voor het gevoel dat overblijft als de ander ons verlaat. Ook al loopt de relatie al jaren niet meer lekker.
Onze identiteit
In het boek wordt beschreven hoe die angst en onzekerheid ontstaat. Geurtz gaat uit van 4 lagen die liggen over onze natuurlijke staat van zijn, die samen onze identiteit vormen. Maar dit zelfbeeld is niet juist doordat deze vanaf de eerste laag op een misvatting rusten. De eerste laag gaat over het negatieve geloof. De meeste mensen herkennen wel het voorbeeld van jezelf niet goed genoeg voelen. Dit gevoel kan voortkomen uit bijvoorbeeld je kindertijd, toen je ouders of leerkrachten kritiek hadden omdat je slordig was of niet genoeg je best deed.
Bij de tweede laag willen we van deze pijnlijke gevoelens af en deze gaat uit van alle basisregels en voorwaarden waaraan we moeten voldoen om ons wel goed en waardevol te mogen voelen en daardoor erkenning en liefde van anderen te krijgen. Bijvoorbeeld: ik moet goede resultaten halen, ik mag niet lui zijn, ik mag niet onzeker zijn en ga zo maar door. Zolang je aan deze voorwaarden voldoet is er niks aan de hand. Maar zodra je een van die regels overtreedt gaat het stemmetje in je hoofd praten. Deze zegt dan weer: je moet beter je best doen, je hebt gefaald enz. Voor velen wel herkenbaar denk ik.
Onjuist zelfbeeld
De derde laag wil onszelf beschermen tegen deze zelfafwijzing en gaat patronen van gedrag en denken vertonen. Door bijvoorbeeld bepaald gedrag te onderdrukken en vermijden. Bij bovenstaande voorbeelden kan de perfectionist ontstaan. Het niet kunnen ophouden met een klus als het resultaat niet maximaal is. Door alles perfect te willen doen hoop je op erkenning en waardering van anderen. Dit gevoel van tevredenheid blijft maar even want daarna begint de perfectionist alweer te twijfelen of het wel echt goed genoeg was. Daardoor blijf je in de vicieuze cirkel. De vierde en buitenste laag van onze identiteit is het imago. Dat is het beeld dat we willen dat anderen van ons hebben. En zoals je ziet is dit beeld gebaseerd op een onjuist zelfbeeld.
Spirituele invalshoek
Geurtz beschrijft verder in het boek hoe dit onjuiste zelfbeeld van invloed is op de relaties die wij aangaan en wat we kunnen doen om ‘los te komen’ van dit zelfbeeld oftewel ons ego, onze gedachtes en gevoelens. Hij gebruikt hiervoor de spirituele invalshoek zoals meditatieoefeningen.
Ik vond het een erg interessant en verhelderend boek dat me bewust heeft gemaakt dat wij ons geluk alleen in onszelf kunnen vinden en hiervoor niet afhankelijk zijn van anderen. Ik zou het boek aan iedereen aanraden, maar je moet wel openstaan voor een andere kijk op ons menszijn, anders leg je het denk ik al snel aan de kant.
Wil je nog meer boekrecensies lezen? Dan vind je deze blog ook interessant.